Gelişen teknoloji özellikle kurumlar açısından bir çok avantajı da beraberinde getirmiştir. Eskiden hedef kitlesine kendilerini rahatlıkla ifade edemeyen kurumlar sosyal medya sayesinde kendilerini ifade edebilme şansını yakalarken, hedef kitleler de kendi istek, talep ve önerilerini kurumlara iletebilme özgürlüğünü elde etmişlerdir. Yeni çevrimiçi çağda kullanılan araçlar, firmalara ürün ve hizmetlerini, markalarını tanıtmaları ve hedef kitleleri ile iletişim kurmaları için yeni fikirler vermiştir1. Çevrimiçi ağlarda kullanılan bu araçlar içinde Wiki, podcast ve forumlar gibi değişik iletişim mecraları bulunsa da, kurumlar tarafından en sık kullanılanlar blog, mikroblog, sosyal ağlar, elektronik posta grupları ve kurumsal internet sayfaları olarak sıralanabilir.
A)Bloglar
Her ne kadar bloglar kişiye özel mecralar olarak nitelendirilse de, günümüzde çoğu kurum ya da kuruluş kurumsal blogları üzerinden hedef kitleleri ile iletişim kurmaktadır. Kurumsal bloglarda genellikle şirket çalışanları ürün, hizmet veya güncel haberleri takipçilerine duyururlar. Blog sayfası oluşturmanın herhangi bir maliyeti olmamakla beraber avantajları oldukça fazladır. Bloglar ağızdan ağıza iletişim (word of mouth communication) için önemli bir mecradır1. Özellikle pazarlama için oldukça önemli olan ağızdan ağıza pazarlama, yani bilgilerin yayılması ve aktarılmasında kişilerin kendi deneyimlerinden yola çıkarak önerilerde bulunmasının hedef kitle üzerindeki inandırıcı etkisinin reklam ve diğer promosyon araçlarının kullanımından daha etkili olduğu düşünülmektedir. Kurumsal blogların bir diğer avantajı ise hedef kitleden doğrudan geri bildirim alınmasına olanak sağlamasıdır.
Kurumsal blog kullanan firmalar arasından Dell ve Lenovo gibi teknoloji alanında ürün ve hizmet sunan iki firma iyi örnekler olarak gösterilir. Özellikle yeni ürün tanıtımları için bu blogları kullanan iki firma paydaşları ile güncel bilgileri paylaşmaktadırlar. Bunun yanı sıra önemli medya kanallarından birisi olan BBC ve havayolu şirketi Southwest Airlines da aktif olarak kurumsal blog kullanmaktadır .
B)Mikro-bloglar:
En popüler mikroblog sitesi olarak “Twitter” örnek gösterilebilir. Mikro-bloglar bloglardan daha sınırlı kapsamı olan alanlar olarak tanımlanırlar. Mikro-blog üzerinden yapılan paylaşımlar kişi ya da kurumların istekleri doğrultusunda sınırlandırılabilinir. İçerik oluşturmak açısından ise normal bloglarda olduğu gibi çok fazla kelime ve görsel kullanmaya gerek yoktur. Mikro-blog’lar insanların o anda ne yaptıkları ile ilgili genellikle 140-200 arasında karakter kullanarak yayımlamasına izin verir6.
Mikro-blogları aktif olarak kullanan şirketlerden bazıları Dell, New York Times, BBC olarak sıralanabilir. Türkiye’de ise TTNET firması twitter hesabı üzerinden kullanıcılarına destek hizmeti vermekte ve müşterilerinin sorunlarına alternatif çözümler sunmaktadır. Mikro-blog sitelerinin en önemli özelliklerinden birisi de hızlı güncellenebilmesidir. Ayrıca kurumlar kendileri ile ilgili güncel haberleri kısa süre içinde hedef kitleleri ile mikroblog sayfaları üzerinden paylaşabilmektedir.
C)Sosyal Ağlar:
Sosyal ağlar ortak ilgi veya etkinliklerin paylaşıldığı çevrimiçi insan toplulukları olarak da tanımlanabilir2. 1990’lı yılların sonlarında ortaya çıkan sosyal ağlar ilk başta kişilerin kendi çevresindeki kişiler ile var olan ilişkilerini sürdürmekte kullanılan bir alanken, günümüzde çoğu kurum için kurumsal iletişim, pazarlama ve tanıtımda aktif olarak tercih edilen mecralardan birisi olmuştur.
Kurumlar açısından bakıldığı zaman, sosyal ağların yarattığı sanal topluluklar aslında bir pazaryeri oluştururlar, bu durumda sosyal ağlar iletişim kurmak, ürün sunumları için gerekli ortamın hazırlanması ve şirketin kurumsal faaliyetlerini yönetmek açısından avantajlı bir araç konumuna gelmektedir2.
İşletmelerde sosyal ağ kullanımının çeşitli nedenlerle yapıldığına dikkat çeken Red Bridge Marketing bunlardan bazılarını ağızdan ağıza pazarlamayı destekleme, pazar araştırması, genel pazarlama, yeni ürün geliştirme, müşteri hizmetleri, halkla ilişkiler, çalışan iletişimi ve itibar yönetimi olarak sıralamıştır .
D)E-Bülten
İnternet aracılığıyla son zamanlarda en çok tercih edilen doğrudan postalama reklam malzemesi, e-bültenler olmuştur. Bu e-bültenler aylık veya haftalık hazırlanabilir. Genellikle ürün, firma ya da yapılan yenilikler hakkında hedef kitleyi bilgilendirmek amacıyla hazırlanan bu bültenler, önceden belirlenen farklı hedef kitlelere gönderilebilir.
E-posta gönderilen müşteriye, firmanın kurumsal internet sayfasının bağlantı adresi ya da o kişiyi ilgilendiren ürünün bulunduğu internet sayfasına bir bağlantı verilerek, kişi kolaylıkla ürün bilgilerine ulaştırılabilir. Ayrıca, elektronik ortamda gönderilen broşür ile birlikte anket formu, sipariş formu ve bilgi formu da gönderilerek5, karşı taraftan hızlı bir biçimde geri dönüş alınması sağlanabilmektedir.
Firmalar tarafından hazırlanan elektronik broşür, e-bülten veya e-kartpostal gibi değişik reklam malzemeleri, mesafe sorunu olmaksızın istenilen bütün paydaşlara gönderilebilmektedir. Örneğin, yurt dışına posta ile bir broşürü göndermek, hem uzun zaman alacaktır hem de gönderim maliyeti yüksek olacaktır. Bunun yerine artık çoğu firma, elektronik ortamda gönderimler yapmayı tercih etmektedir.
E)Kurumsal İnternet Sayfaları
Kurumsal internet sayfaları, sektöre bağlı kalınmaksızın bir çok kurumun kendisini ifade etmesine olanak sağlayan alanlardır. Kurumlar farklı dillerde ve içeriklerde hazırladıkları kurumsal internet sayfalarında ürün veya hizmetleri hakkında bilgi verebilir, satış yapabilir hatta müşteri ilişkilerini yönetebilirler (şikayet ve öneri kabülü gibi). Kurumsal internet sayfaları sosyal ağlar ya da bloglar gibi ücretsiz değildir. Ayrıca kurumlar maliyeti karşılığında, SEO (search engine optimization) yani arama motorlarında görünürlüklerini arttırarak kendi alanları ile ilgili yapılan arama sonuçlarında üst sayfalarda çıkmayı sağlayabilirler.
PG (Procter and Gamble) firması kurumsal internet sayfasını oldukça aktif kullanan firmalara örnek gösterilebilir. Kurum hakkında bilgi, sosyal sorumluluk projeleri, haberler, ürünler ve kurum içindeki açık pozisyonlar (İK) gibi bilgilere ziyaretçiler kolaylıkla erişebilmektedir. Ayrıca kurumsal internet sayfalarından da sosyal ağlarda (Facebook ve Twitter’da) bulunan hesaplarına ziyaretçilerini yönlendirmektedir.
Sosyal medya avantajlar sunduğu kadar dezavantaj ve tehditleri de beraberinde getirmektedir. İçerik hazırlama ve sayfa oluşturmada herhangi bir kısıtlama olmaması ve kurumların kendi haklarında yazılan doğru veya yanlış bilgileri sürekli takip edememelerinden dolayı, bazen sosyal medya sorunların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Hatta bu sorunlar iyi yönetilmediği takdirde firmalar için krize de dönüşebilirler. Örneğin Domino’s Pizza’nın Amerika’da bulunan bir şubesindeki iki çalışanın Youtube’a yüklediği video Domino’s Pizza için kriz meydana getirmiştir. Bu videoda çalışan iki kişi hijyen standartlarını göz ardı ederek müşterilerine pizza hazırlarken birbirlerinin videolarını çekmiş ve sosyal medyaya yüklemişlerdir1. Youtube’a yüklenen bu video 24 saat içinde 500,000 kişi, 48 saat içinde ise 1 milyonu aşan izleyiciye ulaşmıştır. İzleyen sayısının artması ve video’nun yayılması Domino’s Pizza’yı zor durumda bırakmıştır. Ancak Domino’s pizza 48 saat içinde olaya müdahale etmiş ve CEO’nun konu ile ilgili konuştuğu bir videoyu Youtube’a yüklemiştir. Bununla da yetinmeyip, Twitter’dan krizle ilgili bir hesap açarak müşterilerinin sorularını yanıtlamış, Facebook’da bulunan kurumsal sayfasında açıklamalarda bulnmuş, elektronik posta ile çalışanlar ve tedarikçilerine konu ile ilgili gerekli açıklamaları göndermiş ve ünlü blog yazarları ile iletişim kurarak konu ile ilgili onları bilgilendirmişlerdir. Tabii ki bütün bunları yaparken sosyal ağ siteleri ve haber merkezlerine de bültenler göndermişlerdir. Dolayısıyla sosyal medyada ortaya çıkan bir sorun yine sosyal medyadan faydalanılarak çözülmüştür.
Özellikle krizler gibi beklenmedik anlarda ortaya çıkan durumlarda geleneksel medya kullanımı maliyetli olabileceği için ve satın alınan mecradaki sürenin kısıtlı olmasından dolayı, sosyal medya kullanımı ile kurumlar kendilerini daha geniş sürede, sürekliliği olacak şekilde kendilerini ifade edebilmektedirler. Bunlara ek olarak genelde sosyal medya pazarlamasının kurumlara sağladığı avantajlardan bazıları ;
- Marka bilinirliğinin artması: Sosyal ağ pazarlamasının en önemli kullanım nedenlerinden birisi marka farkındalığının arttırılmasıdır. Sosyal ağlar doğru kullanıldığı şekilde olumlu sonuçlar alınmaktadır.
- Geniş kitlelere ulaşma olanağı: Sosyal ağlar üzerinden işletmenin çevrimiçi olarak tanıtılmasında geniş kitlelere ulaşabilme imkanı bulunmaktadır. Kurumun paylaştığı güncellemeler takipçileri tarafından beğenilerek ya da tavsiye edilerek paylaşım ağı oluşturulabilir.
- Maliyetinin düşük olması: Herhangi bir maliyet olmaksızın sosyal medya üzerinden istenildiği kadar kurum bilgisi paylaşılabilir.
Sonuç olarak kurumlar sosyal medya ile hedef kitleleri ile etkin iletişim kurabilmekte ve kendilerini ifade edebilmektedirler. Bu nedenle bir çok firma özellikle sosyal ağlar ve mikroblog sayfaları üzerinden takipçileri ile buluşmaktadır. Özellikle küreselleşme ve rekabetin arttığı çağımızda var olabilmek ve fark yaratabilmek amacıyla firmalar sosyal medya kullanımına önem verilmelidir. Unutulmamalıdır ki teknoloji ilerledikçe sosyal medyada yeni fırsat alanları da doğacak ve bu alanları aktif kullanan kurumlar rakiplerine oranla daha fazla avantaj sağlamaya devam edecektir.
Bir önceki yazımız olan Seo İçin Top 12 Sosyal Medya Sıralama Faktörü başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
